بدون شک مفهوم BIM از زمان معرفی آن در سال ۲۰۰۲ میلادی به خوبی جایگاه خود را در حوزه ی معماری، مهندسی و ساخت وساز (AEC) پیدا کرده است. در حال حاضر اکثر شرکت های بزرگ از BIM در تعداد زیادی از پروژه هایشان استفاده میکنند؛ به طوریکه می توان گفت BIM بخشی از فرهنگ استاندارد در صنعت AEC شده است. به سختی می توان تصور کرد که شخصی در این صنعت فعال بوده و در مورد BIM اطلاعی، هر چند جزئی، نداشته باشد ولی اکثر این افراد دید نسبتاٌ محدودی به BIM دارند؛ بدین معنی که از سازوکار و روش استفاده از BIM در کشور خود خبر دارند اما از روند موجود در دیگر کشورها بی اطلاع هستند. این نوشتار سعی بر آن دارد که نکات کلیدی را در زمینهی توسعه ی استفاده از BIM در کشورهای مختلف جهان بیان کند تا بدین طریق دید بهتر و جامع تری از وضعیت بهره گیری از BIM در جهان برای سایرین ایجاد شود. همه ی ما میدانیم که سرعت جهانی سازی به طور مرتب در حال افزایش است؛ لذا مطلع بودن از توسعه ی فناوری در دیگر نقاط جهان جهت آمادگی برای رویارویی با تأثیرات احتمالی آن برای ما مفید خواهد بود.
BIM در سنگاپور
BCA (مرجع ساختمان و ساخت وساز) سازمانی است در سنگاپور که کار اصلی مدیریت و رهبری صنعت ساختمان را بر عهده دارد. سنگاپور یکی از اولین کشورهایی است که نقاط قوت در طراحی بر پایه ی مدلسازی را حتی قبل از معرفی واژه ی BIM مد نظر قرار داد. در اوایل دهه ی ۱۹۹۰ میلادی، این کشور پروژه ای با نام CORENET تعریف کرده بود که در واقع سامانه ای برای کنترل خودکار قوانین و ضروریات در طرح ارائه شده برای یک بنا بود. البته باید ذکر شود که این سامانه ی کنترلی تنها برای بناهایی که به صورت یک مدل رایانه ای (و نه ترسیمات دو بعدی) ارائه می شدند، قابل استفاده بود. در آن زمان، این سامانه هنوز در مرحله ی آزمایشی قرار داشت و قرار بود قبل از انتشار عمومی، در چند پروژه به صورت آزمایشی مورد استفاده قرار بگیرد.
در سالهای اخیر، خبر زیادی از پروژه CORENET منتشر نشد و گمانه ها به سمت متوقف شدن این پروژه سوق پیدا کرد. در همین حین، BIM جایگاه مناسبی در صنعت ساختمان سنگاپور پیدا کرد به طوری که سازمان BCA نقشه ی راهی در مورد BIM برای گسترش قابل توجه استفاده از این مفهوم در صنعت ساختمان این کشور تا سال ۲۰۱۵ تهیه کرده است؛ ولی این موضوع بدین معنا نیست که سازمان BCA استفاده از BIM را برای تمام پروژه های ساختمانی کشور سنگاپور اجباری کند. اقدامات این سازمان برای گسترش استفاده از BIM، شامل تهیه و توسعه ی قالب های مناسب جهت ارائه ی پروژه ها به وسیله ی مفهوم BIM میباشد تا روند انتقال از شیوه ی CAD به شیوه ی BIM در صنعت ساختمان تسهیل گردد. قالب های مربوط به حوزه ی معماری و مهندسی سازه در سال ۲۰۱۰ میلادی و قالب مربوط به مهندسی تأسیسات مکانیکی و الکتریکی در آوریل سال ۲۰۱۱ میلادی تهیه و معرفی شدند. سازمان BCA با همکاری سازمان BuildingSMART Singapore در حال توسعه ی مجموعه ای از آبجکت های مربوط به ساختمان و طراحی و راهنماهایی برای پروژه ها است. همچنین این سازمان جهت تشویق استفاده کنندگان از BIM اقدام به تعیین بودجه ی شش میلیون دلاری در ماه ژوئن ۲۰۱۰ جهت پوشش دادن هزینه های آموزش، مشاوره، تهیه ی نرم افزار و سخت افزار کرد. یکی از بخشهای مهم نقشه ی راه سازمان BCA، تشویق دانشگاههای کشور سنگاپور به برگزاری دوره های معرفی و آموزش BIM و سازماندهی کارگاه ها و سمینارهای مرتبط با این مفهوم است. با وجود نام نبردن از پروژه ی CORENET در نقشه ی راه سازمان BCA، موضوع استفاده ی اجباری از BIM در ارائه ی پروژه های ساختمانی، به عنوان یک سازوکار ترویج دهنده ی استفاده از BIM در این نقشه ی راه ذکر شده است که از سال ۲۰۱۳ میلادی اجرا خواهد شد. سازمان BCA همچنین طی همکاری با نهادهای بخش عمومی کشور سنگاپور سعی بر مشخص کردن الزامات استفاده از مفهوم BIM در پروژه های جدید بخش عمومی دارد.
هر چند اقدامات سازمان BCA به عنوان نهادی که قابلیتهای BIM را شناسایی کرده و در جهت گسترش بهره گیری از آن در سطح کشور سنگاپور بر اساس یک نقشه ی راه – که راهبردهای این اقدام را مشخص میکند – گام برداشته است، قابل ستایش است اما جای تأسف دارد که پیشرفت بیشتری در این زمینه – به خصوص با وجود معرفی زودهنگام پروژه ی مبتکرانه ی CORENET جهت کنترل خودکار پروژه های ساختمانی – صورت نگرفته است.
شاید اینکه فقط اشاراتی از پروژه CORENET در این نقشه راه وجود دارد به این معناست که این پروژه تفکر بسیار پیشرو تری برای محصولاتشان داشته و نمیتواند در کنار توسعه های اخیر تکنولوژی قرار گیرد.
اطلاعات بیشتری در مورد قالب ها، مجموعه ی آبجکت ها و یا راهنماهای پروژه ها – که سازمان BCA در جهت تهیه ی آنها اقدام کرده است – در دسترس نیست که این امر نشان دهنده ی کندی حرکت به سمت رواج استفاده از BIM – حتی در کشور کوچکی مانند سنگاپور – می باشد. همچنین مشخص نیست که این سازمان چه نوعی از فراورده های حاصل از BIM را مدنظر داشته است. با وجود نامعلوم بودن نرم افزارهای رایج در زمینه ی استفاده از BIM در کشور سنگاپور، قالب های ارائه ی موجود در یکی از ارائه های سازمان BCA بسیار شبیه به نرم افزار REVIT میباشد.
BIM در چین
کشور چین اقدامات خود را بر اساس مجموعه ای از برنامه های پنج ساله تنظیم کرده است؛ هر یک از این برنامه ها ابتکارات مهم و ضروری را جهت توسعه ی کشور در زمینه ی اجتماعی و اقتصادی در بازه ی زمانی مربوط به خود مشخص می کند. اولین برنامه مربوط به بازه ی زمانی بین سالهای ۱۹۵۳ تا ۱۹۵۷ میلادی است. یازدهمین برنامه بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ میلادی اجرا شد. با وجود اینکه برنامه ی دوازدهم کشور چین شامل ابتکارات متعددی جهت متعادل سازی اقتصاد این کشور، هدایت توسعه از مناطق شهری و ساحلی به سمت مناطق روستایی و جزایر، بهبود حفاظت از محیط زیست و تسریع اثربخشی اصلاحات سازمانی است؛ یکی از ابتکارات کلیدی مربوط به ساخت وساز در این برنامه موضوع ساختمان های انرژی کارا میباشد که در خدمت تحقق هدف والاتری تحت عنوان پایداری در معماری است. این مسأله برای کشور چین بسیار حائز اهمیت است؛ چراکه این کشور بزرگترین جمعیت جهان را دارد و اقتصاد آن نیز به سرعت در حال توسعه می باشد و لذا تهدیدی جدی متوجه منابع محدود و پایان پذیر آن است.
با وجود یافت نشدن اطلاعات خاصی در مورد ذکر بهره گیری از BIM در برنامه ی پنج ساله ی اخیر کشور چین، برای شرکت های ساختمانی این کشور بسیار مشکل و حتی ناممکن خواهد بود که بدون توسل به ارائه ی طرح خود به وسیله ی مدل های رایانه ای جهت انجام دقیق تجزیه وتحلیل های مربوط به بحث انرژی در ساختمان، قادر به دستیابی به میزان قابل قبول از انرژی کارایی در ساختمان مورد طراحی خود باشند. با این وجود کشور چین با برخورد قاطعانه با بحث اسراف در زمینه ی انرژی و همچنین وضع حدنصاب هایی در زمینه ی انرژی برای ساختمانها، به طور غیر مستقیم صنعت ساختمان این کشور را به سمت استفاده از فناوری های پیشرفته در این صنعت نظیر BIM سوق میدهد.
